Hướng dẫn cách định giá cổ phiếu theo chỉ số P/E

Chỉ số P/E là gì?

P/E là viết tắt của cụm từ “Price to Earning Ratio”, có nghĩa là tỷ lệ giá cổ phiếu trên thu nhập. Chỉ số P/E thể hiện mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu (Price) với thu nhập trên một cổ phiếu (EPS). Đây chính là mức giá mà bạn sẵn sàng bỏ ra cho một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu, hay bạn phải trả giá cho một đồng thu nhập từ cổ phiếu là bao nhiêu.

P/E là chỉ số quan trọng dùng để định giá cổ phiếu, giúp nhà đầu tư xác định cổ phiếu đang được định giá cao hơn hay thấp hơn so với thu nhập từ cổ phiếu đó. Nếu P/E thấp, chứng tỏ cổ phiếu đang bị định giá thấp. Ngược lại, nếu P/E cao thì giá cổ phiếu đang cao hơn so với lợi nhuận thu được.

Ý nghĩa của chỉ số P/E

Chỉ số P/E có ý nghĩa quan trọng đối với cả doanh nghiệp và các nhà đầu tư:  Cụ thể như sau:

Với doanh nghiệp: 

• Chỉ số P/E giúp doanh nghiệp nắm bắt được tình trạng kinh doanh của mình. Nếu P/E càng cao, chứng tỏ doanh nghiệp đang kinh doanh hiệu quả. Trường hợp P/E thấp hoặc âm cho thấy doanh nghiệp cần phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh sao cho phù hợp.
• P/E giúp doanh nghiệp biết được mất bao nhiêu năm để kiếm đủ tiền trả cho giá trị hiện tại của cổ phiếu. Ví dụ P/E của cổ phiếu A năm 2018 là 10 lần, nghĩa là doanh nghiệp phải mất 10 năm hoạt động để trả đủ thị giá của cổ phiếu ở mức giá tại năm 2018.

Với nhà đầu tư:

• P/E cho nhà đầu tư thấy được giá cổ phiếu hiện tại cao hơn thu nhập từ cổ phiếu đó bao nhiêu lần. Hay nhà đầu tư phải trả cho một đồng thu nhập từ cổ phiếu là bao nhiêu. Giả sử P/E của công ty A là 10, nghĩa là nhà đầu tư chấp nhận bỏ ra 10 đồng để đổi lấy 1 đồng lợi nhuận từ công ty X.
• Chỉ số P/E hỗ trợ nhà đầu tư định giá cổ phiếu. Giả sử nhà đầu tư đang sở hữu cổ phiếu X. Tuy nhiên cổ phiếu X đang không được giao dịch sôi động và nhà đầu tư muốn bán ra, nhưng không biết nên bán ở giá nào. Lúc này, nhà đầu tư hãy sử dụng chỉ số P/E được công bố với các loại cổ phiếu tương tự cổ phiếu X. Sau đó thực hiện nhân hệ số P/E với thu nhập của công ty để được giá của loại cổ phiếu đó.

P/E là chỉ số giúp nhà đầu tư phân tích tiềm năng tăng trưởng của một công ty. Nếu tiềm năng tăng trưởng cao hoặc nếu có lợi nhuận tích cực cho cổ đông thì P/E sẽ cao. Ngược lại, nếu tăng trưởng thấp hoặc có vấn đề tài chính thì P/E sẽ thấp. Bạn có thể sử dụng chỉ số này để so sánh với các số liệu từ các công ty khác trong cùng ngành, hoặc so sánh với mức trung bình trong quá khứ, từ đó đánh giá hoạt động của công ty có tốt hay không.

P/E bao nhiêu thì tốt?

Để đánh giá P/E bao nhiêu là tốt là điều rất khó, bởi chỉ số P/E chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó được tham chiếu với các đối thủ ở trong cùng điều kiện, hoàn cảnh kinh doanh. Khi đó, chỉ số P/E càng thấp càng tốt.

Bên cạnh đó, khi đánh giá chỉ số P/E nhà đầu tư cần dựa trên các yếu tố như: tốc độ tăng trưởng, lợi thế cạnh tranh, mức độ an toàn hay rủi ro về mặt tài chính và các điều kiện vĩ mô khác như: lạm phát, lãi suất, GDP của đất nước.

• Tốc độ tăng trưởng: Nếu một công ty có tốc độ tăng trưởng 5-7% mà P/E cao, chứng tỏ giá cổ phiếu của công ty đó đang bị định giá quá cao so với thu nhập.
• Yếu tố ngành: P/E có sự khác nhau giữa các ngành nghề. Do đó, chỉ nên sử dụng P/E để só sánh giữa các công ty trong cùng ngành, cùng lĩnh vực với nhau. Ngoài ra, nhà đầu tư nên so sánh P/E của chính doanh nghiệp qua các thời kỳ.
• Chu kỳ kinh doanh: Một doanh nghiệp đang trong giai đoạn đỉnh của chu kỳ kinh doanh, khi đó biên lợi nhuận cao sẽ khiến P/E thấp. Giả sử đúng lúc doanh nghiệp đang ở đáy chu kỳ kinh doanh thì chỉ số P/E cao.